Fırat Üniversitesi Kardiyoloji Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Tarık Kıvrak ile yapay zekanın kardiyolojiye etkilerini ve gelecekteki potansiyelini ele aldık. Türk Kardiyoloji Derneği Dijital Sağlık ve Yapay Zeka Çalışma Grubu Başkanı olarak, sağlık alanında dijitalleşmenin sunduğu yeni fırsatlara dair değerli görüşlerini paylaştı.
Yapay zeka klinik karar verme süreçlerini ve hasta sonuçlarını nasıl iyileştiriyor? Özellikle son dönemde denk geldiğiniz bu konuda önemli çalışmalar var mı?
Yapay zekanın (YZ) klinik karar verme süreçlerini ve hasta sonuçlarını nasıl iyileştirdiğine dair önemli noktalar şunlardır: YZ görüntüleme verilerini analiz ederek insan gözünün kaçırabileceği anormallikleri tespit edebiliyor. Örneğin, Google’ın geliştirdiği bir YZ algoritması meme kanseri taramalarında radyologlardan daha yüksek doğruluk oranına ulaşmıştır. Bu, YZ'nin klinik karar vermede ne kadar etkili olabileceğini göstermektedir. Ayrıca büyük veri kümelerini analiz ederek bireysel hasta özelliklerine göre kişiselleştirilmiş tedavi planları oluşturabilmektedir. Stanford Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, YZ'nin kalp yetmezliği hastalarında ölüm riskini öngörme ve tedavi süreçlerini optimize etme konusunda önemli bir potansiyel taşıdığını ortaya koymuştur. Bunun dışında, YZ yeni ilaçların keşfi ve geliştirilme süreçlerini hızlandırmak için kullanılmakta ve elektronik sağlık kayıtlarındaki (EHR) verileri analiz ederek doktorlara klinik karar alma sürecinde yardımcı olmaktadır.
Sağlık sektöründe yapay zekayı entegre ederken en büyük zorluklar nelerdir? Bunu Türkiye ve Dünya açısından ayrı ayrı da ele alabilir misiniz?
Dünya genelinde ve Türkiye'de yapay zekayı sağlık sektörüne entegre etmenin zorlukları şunlardır: YZ uygulamaları büyük veri setlerine ihtiyaç duyduğundan hasta verilerinin güvenliği ve gizliliği sağlanmalıdır. Uluslararası veri standartlarına (FHIR, HL7) uyum sağlanmazsa YZ'nin etkinliği sınırlanır. Ayrıca, YZ'nin yasal ve etik sorumlulukları netleştirilmelidir. YZ'nin entegrasyonu için dijital altyapı da önemlidir; ancak birçok sağlık sistemi eski teknolojiler kullanarak bu gelişmeyi sınırlamaktadır. Sağlık profesyonellerinin YZ hakkında yeterli bilgiye sahip olmamaları da entegrasyonu zorlaştıran faktörlerden biridir.
Türkiye'de ise dijital dönüşüm süreci henüz tamamlanmamıştır. Özellikle küçük hastanelerde gerekli teknolojik altyapı eksikliği bulunmaktadır. YZ’ye yönelik farkındalık eksiklikleri ve yasal düzenlemelerdeki boşluklar da Türkiye'nin karşılaştığı önemli zorluklar arasında yer almaktadır. Türkiye'deki tıp fakülteleri ve uzmanlık programlarında YZ ile ilgili eğitimlerin artırılması gerekmektedir.
"YZ uygulamaları büyük veri setlerine ihtiyaç duyduğundan hasta verilerinin güvenliği ve gizliliği sağlanmalıdır."
Gelecekte yapay zeka destekli dijital sağlık uygulamalarının hasta-uzman ilişkisini nasıl dönüştüreceğini düşünüyorsunuz?
Gelecekte YZ destekli dijital sağlık uygulamalarının hasta-uzman ilişkisini önemli ölçüde dönüştüreceği öngörülmektedir. YZ büyük veri analitiği ile her hastaya özel tedavi önerileri sunarak kişiselleştirilmiş sağlık hizmetlerini mümkün kılacak; bu da hasta-uzman ilişkisini güçlendirecektir. Ayrıca, uzaktan izleme ve sanal muayene gibi uygulamalar hastaların doktorlarına her an ulaşabilmelerini sağlayarak etkileşimleri daha erişilebilir hale getirecektir. YZ rutin görevleri üstlenerek doktorların iş yükünü azaltacak ve daha fazla zaman ayırarak hastalarla daha derinlemesine ilişkiler kurmalarını sağlayacaktır. Uzmanlar, önleyici yaklaşımlar geliştirerek hastaların sağlık durumlarını proaktif bir şekilde yönetebileceklerdir. YZ’nin teknolojik bir yardımcı olarak devreye girmesi insan empatisinin önemini artıracaktır; doktorlar, YZ'nin sunduğu bilgilerle yönlendirme yaparken hastalara daha fazla duygusal destek sağlayabileceklerdir.
"YZ büyük veri analitiği ile her hastaya özel tedavi önerileri sunarak kişiselleştirilmiş sağlık hizmetlerini mümkün kılacak; bu da hasta-uzman ilişkisini güçlendirecektir."
CorPal Health gibi dijital sağlık startup'larının yapay zeka teknolojilerini kullanarak sağlık hizmetlerine erişimi nasıl artırabileceğine dair önerileriniz nelerdir? Bir sağlık profesyoneli olarak bize neler önerirsiniz?
YZ destekli teletıp çözümleri özellikle kırsal bölgelerdeki hastaların sağlık hizmetlerine erişimini artırabilir. Uzaktan teşhis araçları geliştirerek doktorların daha hızlı ve doğru bilgiye ulaşmasını sağlayabilir ve kronik hastalık yönetimini güçlendirebilirsiniz. YZ destekli bir platform ile hasta verilerini analiz ederek kişiselleştirilmiş sağlık önerileri sunabilir ve hastalık risklerini azaltacak önlemler alabilirsiniz. Hastanelerle iş birliği yaparak YZ tabanlı veri analitiği platformları geliştirilerek acil servislerdeki yoğunluk azaltılabilir ve hasta akışları optimize edilebilir. YZ destekli erken teşhis sistemleri sağlık hizmetlerinin önleyici yaklaşımlarına katkıda bulunabilir. Mobil sağlık uygulamaları ile hastaların sağlık bilgilerine anında erişimi sağlanabilir; bu da sağlık hizmetlerine başvuruları azaltarak sistemin verimliliğini artırabilir. Ayrıca, büyük hastane zincirleri ve üniversitelerle iş birliği yaparak YZ teknolojilerini geliştirmek ve yaygınlaştırmak için pilot projeler yürütülmelidir.
"Uzaktan teşhis araçları geliştirerek doktorların daha hızlı ve doğru bilgiye ulaşmasını sağlayabilir ve kronik hastalık yönetimini güçlendirebilirsiniz."
Comentarios